Pierwsza i jedyna jak dotąd monografia naukowa poświęcona powojennej historii polskich wojsk chemicznych ukazała się właśnie w ramach projektu Rozpisani.pl (Grupa PWN).

Z pewnością zainteresuje miłośników historii wojskowości, zawodowych wojskowych, studentów i  wykładowców uczelni wojskowych. Przed Zbigniewem Zielonką, który jest autorem publikacji „Polskie wojska chemiczne w latach 1945-1991. Organizacja, koncepcje użycia i możliwości bojowe” nikt wcześniej nie podjął tej tematyki w tak szerokim zakresie. Zainteresowani czytelnicy mogli się z nią zetknąć  jedynie sporadycznie w artykułach lub opracowaniach naukowych, w których fragmentarycznie poruszano kwestię wojsk chemicznych.

Tymczasem dla autora nowej publikacji rozwój polskich wojsk chemicznych  w okresie „zimnej wojny”, kiedy zagrożenie wybuchem kolejnego światowego konfliktu z użyciem nowej, strasznej broni było bardzo realne i utrzymywało się przez blisko pół wieku, stał się inspiracją do podjęcia badań. Główny obszarem jego dociekań naukowych było odtworzenie dokładnej organizacji wojsk chemicznych czasu pokoju i wojny, analiza  koncepcji ich użycia oraz ocena możliwości bojowych od zakończenia II wojny światowej do rozwiązania Układu Warszawskiego i zmiany polskiej doktryny wojennej. Za cel postawił sobie próbę odpowiedzi na pytanie: „Czy powojenna organizacja i koncepcja użycia polskich wojsk chemicznych była adekwatna do istniejących zagrożeń i wynikających z nich potrzeb?”.

W odróżnieniu od podobnych monografii, dotyczących polskich wojsk, praca Zbigniewa Zielonki zawiera rzeczywistą, a nie, jak w przypadku innych autorów, wyłącznie teoretyczną ocenę możliwości bojowych armii. Poparta jest ona wynikami wyszkolenia pododdziałów, ich etatowego i rzeczywistego ukompletowania w ludzi i sprzęt, co daje prawdziwy, nie zawsze pozytywny, obraz wojsk chemicznych.

Ponadto w publikacji „Polskie wojska chemiczne w latach 1945-1991” znalazły się dotąd niepublikowane, bo dopiero niedawno odtajnione informacje o strukturze organizacyjnej wojsk chemicznych szczebla armijnego i frontowego, tj. Brygad Chemicznych Armii oraz Frontu. Niezwykle ciekawą kwestią jest też odniesienie potencjalnych i rzeczywistych możliwości polskich wojsk chemicznych do nieznanych dotąd, a zakładanych przez Sztab Generalny i Szefostwo Obrony Przeciwchemicznej zagrożeń ze strony NATO. Mowa tu o niewyobrażalnej skali (do 650!) uderzeń jądrowych na terytorium PRL tylko w pierwszej fazie wojny, spodziewanych strat militarnych i cywilnych, jak też wielkości (do 50-60 proc. obszaru kraju) stref skażeń promieniotwórczych.

 Monografia przedstawia interesujące i klarowne ustalenia faktograficzne oraz interpretacje, które składają się na ciekawy i wyczerpujący obraz ewolucji struktur organizacyjnych polskich wojsk chemicznych, koncepcji ich użycia, wyszkolenia i przygotowania oraz potencjalnych, a w pewnej mierze też i faktycznych, ich możliwości bojowych. Jest rezultatem rzetelnych badań źródłowych oraz analizy literatury przedmiotu i wypełnia lukę w polskiej historiografii wojskowej analizowanego okresu. Można ją nabyć m.in. w księgarniach internetowych zinamon.pl, ravelo.pl, bonito.pl.

Zbigniew Zielonka jest absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu (studia inżynierskie – kierunek chemia, specjalność: analiza instrumentalna), Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (studia magisterskie – kierunek ochrona środowiska, specjalność: oczyszczanie i uzdatnianie wód) oraz Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Publicznej Służb Publicznych „Asesor” (studia podyplomowe – kierunek zarządzanie kryzysowe). Doktorat nauk humanistycznych w zakresie historii obronił z wyróżnieniem w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. jest wykładowcą Zespołu Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu.