"Potop" Henryka Sienkiewicza to obowiązkowa lektura na poziomie szkoły średniej, napisana pierwotnie ku pokrzepieniu serc, będąca drugą (po "Ogniem i mieczem", a przed "Panem Wołodyjowskim" częścią trylogii, opisującej losy siedemnastowiecznej szlachty polskiej w obliczu natarcia armii szwedzkiej, znanym w historii pod nazwą "potopu szwedzkiego".
Celem Sienkiewicza było ugruntowanie w nękanych Polakach poczucia godności i i siły narodowej w obliczu narastających represji ze strony zaborców, co z jednej strony przysporzyło mu nowych sympatyków, lecz z drugiej - napotkało na falę krytyki, zarzucającej odwrócenie się od pozytywistycznych ideałów i brak rzetelności historycznej.

Niniejsze wydanie zawiera również opracowanie.