Igor Newerly
| Dodano: 10 grudzień 2013
| Dodana przez:
Dominika B.
Igor Newerly, właściwie Igor Abramow-Newerly (ur. 24 marca 1903 w Zwierzyńcu koło Białowieży, zm. 19 października 1987 w Warszawie) – polski pisarz i pedagog. Urodzony w rodzinie rosyjsko-polskiej, syn Mikołaja Abramowa (który był kapitanem 8. Pułku Estońskiego) i Wiery Teresy[1]. Jego dziadek Józef Newerly, Czech, był wielkim łowczym cara Mikołaja II.
Studiował prawo na Uniwersytecie Kijowskim (skąd został relegowany za poglądy) i pedagogikę na Wydziale Nauk Społecznych w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie.
W latach 1918–1921 działał we Wszechzwiązkowym Leninowskim Komunistycznym Związku Młodzieży (Komsomole), z którego wystąpił razem z grupą kolegów. Po założeniu kółka socjaldemokratycznego w Kijowie aresztowany i zesłany do Odessy. Po wydrukowaniu z kolegą ulotki i rozrzuceniu jej przed giełdą pracy w Odessie skazany administracyjnie na zsyłkę, zbiegł w Kijowie w trakcie etapu z Odessy na Sołowki i przekroczył granicę na Horyniu koło Ostroga, opuszczając nielegalnie ZSRR. Od 1925 rozpoczął w Warszawie działalność w postępowym ruchu wychowawczym, nawiązując m.in. kontakt z Januszem Korczakiem. W 1926 został jego sekretarzem. W 1932 przejął od Korczaka redakcję Małego Przeglądu, który redagował do 1939 r.
Debiutował w 1932 na łamach prasy jako publicysta pod nazwiskiem Jerzy Abramow.
W czasie okupacji działacz podziemia, aresztowany w 1943 r. przez gestapo, do końca wojny przebywał w obozach koncentracyjnych na Majdanku, w Oświęcimiu, Oranienburgu i Bergen-Belsen.
W 1945 ponownie podjął działalność społeczno-wychowawczą. Pracował w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, był redaktorem pisma dla młodzieży Świat Przygód.
Po wojnie rozwinął działalność literacką, odgrywał dużą rolę w życiu i działalności środowiska literackiego, opiekował się Kołem Młodych Pisarzy, od 1964 przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa Warszawskiego Oddziału ZLP.
Na podstawie powieści Pamiątka z Celulozy Jerzy Kawalerowicz zrealizował film fabularny w dwóch częściach pt. Celuloza i Pod Gwiazdą Frygijską. Na podstawie opowiadania powstał film telewizyjny Kasztelanka. Powieści Newerlego zostały tłumaczone na wiele języków.
W 1947 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, a od 1948 do 1966 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W geście pomocy dysydentom prześladowanym przez władze PRL fikcyjnie zatrudniał Jacka Kuronia jako swego osobistego sekretarza.
Był żonaty z Barbarą Jarecką (od 14 kwietnia 1931). Ojciec pisarza i dramaturga Jarosława Abramowa-Newerlego.
Studiował prawo na Uniwersytecie Kijowskim (skąd został relegowany za poglądy) i pedagogikę na Wydziale Nauk Społecznych w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie.
W latach 1918–1921 działał we Wszechzwiązkowym Leninowskim Komunistycznym Związku Młodzieży (Komsomole), z którego wystąpił razem z grupą kolegów. Po założeniu kółka socjaldemokratycznego w Kijowie aresztowany i zesłany do Odessy. Po wydrukowaniu z kolegą ulotki i rozrzuceniu jej przed giełdą pracy w Odessie skazany administracyjnie na zsyłkę, zbiegł w Kijowie w trakcie etapu z Odessy na Sołowki i przekroczył granicę na Horyniu koło Ostroga, opuszczając nielegalnie ZSRR. Od 1925 rozpoczął w Warszawie działalność w postępowym ruchu wychowawczym, nawiązując m.in. kontakt z Januszem Korczakiem. W 1926 został jego sekretarzem. W 1932 przejął od Korczaka redakcję Małego Przeglądu, który redagował do 1939 r.
Debiutował w 1932 na łamach prasy jako publicysta pod nazwiskiem Jerzy Abramow.
W czasie okupacji działacz podziemia, aresztowany w 1943 r. przez gestapo, do końca wojny przebywał w obozach koncentracyjnych na Majdanku, w Oświęcimiu, Oranienburgu i Bergen-Belsen.
W 1945 ponownie podjął działalność społeczno-wychowawczą. Pracował w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, był redaktorem pisma dla młodzieży Świat Przygód.
Po wojnie rozwinął działalność literacką, odgrywał dużą rolę w życiu i działalności środowiska literackiego, opiekował się Kołem Młodych Pisarzy, od 1964 przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa Warszawskiego Oddziału ZLP.
Na podstawie powieści Pamiątka z Celulozy Jerzy Kawalerowicz zrealizował film fabularny w dwóch częściach pt. Celuloza i Pod Gwiazdą Frygijską. Na podstawie opowiadania powstał film telewizyjny Kasztelanka. Powieści Newerlego zostały tłumaczone na wiele języków.
W 1947 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, a od 1948 do 1966 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W geście pomocy dysydentom prześladowanym przez władze PRL fikcyjnie zatrudniał Jacka Kuronia jako swego osobistego sekretarza.
Był żonaty z Barbarą Jarecką (od 14 kwietnia 1931). Ojciec pisarza i dramaturga Jarosława Abramowa-Newerlego.
