Paweł Jasienica
| Dodano: 31 pażdziernik 2013
| Dodana przez:
paulinna
Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar (ur. 10 listopada 1909 w Symbirsku, zm. 19 sierpnia 1970 w Warszawie) – polski pisarz historyczny, eseista i publicysta Tygodnika Powszechnego.
Paweł Jasienica jest autorem cyklu esejów historycznych Polska Piastów (1960), Polska Jagiellonów (1963), Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967–1972), w którym przedstawił własną i publicystyczną koncepcję filozofii historii Polski, wyłożoną wcześniej w Myślach o dawnej Polsce (1960)[1]; cykl ten, poświęcony dziejom przedrozbiorowym, zyskał wielką popularność. Sam Jasienica o cyklu esejów pisał: „Książki, które piszę, nie roszczą sobie żadnych pretensji do rangi dzieł naukowych, nie są podręcznikami ani popularyzacją nauki. To są zwyczajne eseje. [...] Esejowi przysługują te same prawa, którymi się cieszy dramat, poezja czy powieść”.
Ostatnie wydania dzieł Jasienicy ukazały się w 1999 roku. Po ujawnieniu w 2002 roku w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej faktu współpracy, jedyna córka pisarza, Ewa Beynar-Czeczott, odmówiła zgody na kolejne wznowienia i złożyła do sądu wniosek o odebranie praw spadkowych (w tym autorskich praw majątkowych) synowi agentki z pierwszego małżeństwa, Markowi Obretennemu, jako powód podając, że matka, po której je odziedziczył, była [...] niegodna dziedziczenia, gdyż działała na szkodę męża. Do czasu zakończenia sporu dzieła Jasienicy miały być niewydawane. 28 grudnia 2006 sąd przyznał wyłączność praw autorskich córce pisarza; pasierb Jasienicy miał otrzymać księgozbiór ojczyma. To otworzyło drogę do wznowienia dzieł Jasienicy. W latach 2007-2009 Wydawnictwo Prószyński i S-ka opublikowało cykl Jasienica. Powrót złożony z 17 tomów.
Pseudonim Pawła Jasienicy miał, według niektórych źródeł, pochodzić od nazwy wsi, w której się w 1945 roku ukrywał, według innych (Kazimierz Koźniewski) – miał to być początek zdania „JA SIĘ NIC A nic nie boję”.
W 2008 roku imieniem Pawła Jasienicy zostało nazwane 2 Społeczne Liceum Ogólnokształcące w Warszawie.
Ostatnie lata życia pisarza i jego małżeństwo z Zofią O’Bretenny stały się inspiracją dla twórców filmu Różyczka.
Paweł Jasienica jest autorem cyklu esejów historycznych Polska Piastów (1960), Polska Jagiellonów (1963), Rzeczpospolita Obojga Narodów (1967–1972), w którym przedstawił własną i publicystyczną koncepcję filozofii historii Polski, wyłożoną wcześniej w Myślach o dawnej Polsce (1960)[1]; cykl ten, poświęcony dziejom przedrozbiorowym, zyskał wielką popularność. Sam Jasienica o cyklu esejów pisał: „Książki, które piszę, nie roszczą sobie żadnych pretensji do rangi dzieł naukowych, nie są podręcznikami ani popularyzacją nauki. To są zwyczajne eseje. [...] Esejowi przysługują te same prawa, którymi się cieszy dramat, poezja czy powieść”.
Ostatnie wydania dzieł Jasienicy ukazały się w 1999 roku. Po ujawnieniu w 2002 roku w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej faktu współpracy, jedyna córka pisarza, Ewa Beynar-Czeczott, odmówiła zgody na kolejne wznowienia i złożyła do sądu wniosek o odebranie praw spadkowych (w tym autorskich praw majątkowych) synowi agentki z pierwszego małżeństwa, Markowi Obretennemu, jako powód podając, że matka, po której je odziedziczył, była [...] niegodna dziedziczenia, gdyż działała na szkodę męża. Do czasu zakończenia sporu dzieła Jasienicy miały być niewydawane. 28 grudnia 2006 sąd przyznał wyłączność praw autorskich córce pisarza; pasierb Jasienicy miał otrzymać księgozbiór ojczyma. To otworzyło drogę do wznowienia dzieł Jasienicy. W latach 2007-2009 Wydawnictwo Prószyński i S-ka opublikowało cykl Jasienica. Powrót złożony z 17 tomów.
Pseudonim Pawła Jasienicy miał, według niektórych źródeł, pochodzić od nazwy wsi, w której się w 1945 roku ukrywał, według innych (Kazimierz Koźniewski) – miał to być początek zdania „JA SIĘ NIC A nic nie boję”.
W 2008 roku imieniem Pawła Jasienicy zostało nazwane 2 Społeczne Liceum Ogólnokształcące w Warszawie.
Ostatnie lata życia pisarza i jego małżeństwo z Zofią O’Bretenny stały się inspiracją dla twórców filmu Różyczka.
