Michał Choromski
| Dodano: 10 grudzień 2013
| Dodana przez:
Dominika B.
Michał Choromański (ur. 22 czerwca 1904 w Elizawetgradzie (obecnie Kirowohrad) na Ukrainie, zm. 24 maja 1972 w Warszawie) – polski pisarz i dramaturg. Laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury.
Urodził się w Elizawetgradzie jako syn Konstantego Choromańskiego, medyka (który w 1918 zginął w Kijowie od wybuchu bomby) i Aleksandry (z domu Rogasskiej). Po śmierci ojca zmuszony był pracować, by utrzymać siebie, matkę i siostrę. Był m.in. korepetytorem, nauczycielem rysunku, dziennikarzem, a nawet pomocnikiem piekarza. Interesował się również malarstwem i stworzył w tym czasie kilka portretów[1]. W młodym wieku zapadł na gruźlicę kości i gruźlicę płuc. Wtedy zaczęła się jego tułaczka po szpitalach i sanatoriach. W 1924 wraz z matką i siostrą przybył do Polski. Studiował pedagogikę i psychologię.
Podczas pobytu w Zakopanem zainteresowali się nim Karol Szymanowski i Kazimierz Wierzyński. Ten ostatni przedstawił młodego pisarza (piszącego wówczas po rosyjsku) Marii Kasprowiczowej, wdowie po Janie Kasprowiczu na Harendzie. Tak zaczęła się błyskawiczna kariera Choromańskiego. Józef Wittlin pisał o Białych braciach – pierwszej powieści napisanej przez Choromańskiego po polsku:
Quote-alpha.png Będę trąbił, gdzie się da, że napisał Pan książkę stojącą na poziomie najlepszych dzieł Conrada, co jest prawdą.
W latach trzydziestych XX wieku napisał Choromański Zazdrość i medycynę, Opowiadania dwuznaczne, Skandal w Wesołych Bagniskach oraz kilka dramatów. Wynajął część willi "Chimera" w Zakopanem. Tu spotykał się m.in. z Witkacym[2] i Tadeuszem Dołęgą-Mostowiczem. W tym okresie dużo podróżował – do Argentyny, Brazylii i Afryki Zachodniej.
Na początku okupacji poślubił tancerkę i choreografkę Ruth Sorel. Ze względu na jej żydowskie pochodzenie oboje zmuszeni byli opuścić Polskę w 1940 roku. Choromański spędził siedemnaście lat na emigracji – najpierw w Brazylii, potem w Kanadzie. W Montrealu Ruth prowadziła szkołę baletową, Choromański cierpiał jednak na niemoc twórczą. Po powrocie do kraju w 1957 r. zaczął pracować ze zdwojoną siłą. Niemalże co roku wydawał nową powieść, nie spotykał się jednak z zainteresowaniem krytyków. Czuł się osamotniony i odrzucony. Zmarł nagle 24 maja 1972 r.
Urodził się w Elizawetgradzie jako syn Konstantego Choromańskiego, medyka (który w 1918 zginął w Kijowie od wybuchu bomby) i Aleksandry (z domu Rogasskiej). Po śmierci ojca zmuszony był pracować, by utrzymać siebie, matkę i siostrę. Był m.in. korepetytorem, nauczycielem rysunku, dziennikarzem, a nawet pomocnikiem piekarza. Interesował się również malarstwem i stworzył w tym czasie kilka portretów[1]. W młodym wieku zapadł na gruźlicę kości i gruźlicę płuc. Wtedy zaczęła się jego tułaczka po szpitalach i sanatoriach. W 1924 wraz z matką i siostrą przybył do Polski. Studiował pedagogikę i psychologię.
Podczas pobytu w Zakopanem zainteresowali się nim Karol Szymanowski i Kazimierz Wierzyński. Ten ostatni przedstawił młodego pisarza (piszącego wówczas po rosyjsku) Marii Kasprowiczowej, wdowie po Janie Kasprowiczu na Harendzie. Tak zaczęła się błyskawiczna kariera Choromańskiego. Józef Wittlin pisał o Białych braciach – pierwszej powieści napisanej przez Choromańskiego po polsku:
Quote-alpha.png Będę trąbił, gdzie się da, że napisał Pan książkę stojącą na poziomie najlepszych dzieł Conrada, co jest prawdą.
W latach trzydziestych XX wieku napisał Choromański Zazdrość i medycynę, Opowiadania dwuznaczne, Skandal w Wesołych Bagniskach oraz kilka dramatów. Wynajął część willi "Chimera" w Zakopanem. Tu spotykał się m.in. z Witkacym[2] i Tadeuszem Dołęgą-Mostowiczem. W tym okresie dużo podróżował – do Argentyny, Brazylii i Afryki Zachodniej.
Na początku okupacji poślubił tancerkę i choreografkę Ruth Sorel. Ze względu na jej żydowskie pochodzenie oboje zmuszeni byli opuścić Polskę w 1940 roku. Choromański spędził siedemnaście lat na emigracji – najpierw w Brazylii, potem w Kanadzie. W Montrealu Ruth prowadziła szkołę baletową, Choromański cierpiał jednak na niemoc twórczą. Po powrocie do kraju w 1957 r. zaczął pracować ze zdwojoną siłą. Niemalże co roku wydawał nową powieść, nie spotykał się jednak z zainteresowaniem krytyków. Czuł się osamotniony i odrzucony. Zmarł nagle 24 maja 1972 r.
