Joanna Chmielewska, właśc. Irena Kühn (ur. 2 kwietnia 1932 w Warszawie, zm.7 października 2013 r. ) – autorka powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży.

Ukończyła Wydział Architektury na Politechnice Warszawskiej, z zawodu inżynier architekt. Pracowała m.in. w Samodzielnej Pracowni Architektoniczno-Budowlanej "Blok", w Energoprojekcie, w Biurze Projektów "Stolica". Pracowała przy budowie Domu Chłopa.
Debiutowała w 1958 na łamach czasopisma "Kultura i Życie" jako prozaik. Przez pewien czas pisała w Kulturze i Sztuce na tematy związane z architekturą wnętrz[1]. W 1964 miał miejsce debiut książkowy – wydała sensacyjną powieść Klin. Od 1970 r. zajmuje się wyłącznie twórczością literacką. Łączny nakład jej powieści w Polsce przekroczył 6 mln egzemplarzy[2], a w Rosji - gdzie uważana jest za najpoczytniejszą pisarkę zagraniczną - 8 mln[3]. Jej książki tłumaczono na języki obce 107 razy[4].
Jest rozwódką, ma dwóch synów: Jerzego (ur. 1951) i Roberta (ur. 1956).

Chmielewska pisze przede wszystkim powieści kryminalne, choć takie stwierdzenie nie do końca oddaje bardzo specyficznego kolorytu Jej prozy.
Rosjanie np. określają utwory Chmielewskiej trafnym mianem „kryminały ironiczne” (ironičeskij detektiv). Intryga kryminalna, choć ważna i nieusuwalna, to tutaj zaledwie osnowa, na której rozpinana jest akcja, zawsze ściśle osadzona w realiach opowiadanego świata, nad którym góruje humor. Prowadzi on nierzadko do efektów groteskowych, osadzonych na silnym podkładzie obyczajowym. Narratorką bywa często (kiedyś wyłącznie) bohaterka o imieniu Joanna, architekt i pisarka, posiadająca wyraźne cechy autorskiego porte-parole. Komizm obecny nieodparcie w powieściach Chmielewskiej wynika m.in. z niezwykłych sytuacji, jakie stają się udziałem roztrzepanej Joanny i galerii jej przyjaciół oraz znajomych, zwłaszcza mieszkającej w Danii przyjaciółki Alicji. Akcja utworów umieszczana jest na obszarze całego świata, z przewagą Europy, a w grupie utworów historycznych sięga pierwszych dziesięcioleci XIX wieku. Oprócz powieści współczesnych i historycznych Chmielewska pisuje także tomy zabawnych esejów, zwłaszcza satyrycznych, poświęconych różnych aspektom dzisiejszej obyczajowości (relacje między mężczyznami i kobietami, hazard, bardzo osobista książka kucharska). Jej siedmiotomowa (jak dotychczas) autobiografia cieszy się również ogromna poczytnością.


Z punktu widzenia tłumacza proza Joanny Chmielewskiej wymaga znakomitego przygotowania, gdyż pisarka posługuje się bogatą, idiomatyczną i humorystyczną, pełną neologizmów stylistyką, śmiało sięgając po możliwości współczesnej, a także dawnej polszczyzny. Tłumacze (zwłaszcza rosyjscy mraz słowaccy i czescy) udowodnili, że tomy tej pisarki poddają się przekładowi i potrafią znakomicie funkcjonować w innych niż polski językach.