Adam Kazimierz Czartoryski
| Dodano: 10 grudzień 2013
| Dodana przez:
Dominika B.
Adam Kazimierz Joachim Ambroży Marek Czartoryski książę herbu Pogoń Litewska, pseud. i krypt.: A. C. G. Z. P. P.; Ad. Cz.; Daniel Belgram, kamerdyner J. K. Mci; W. Imci Pan Daniel Belgram, starosta malczewski; A. Dantiscus; Doświadczyński; Mikołaj Doświadczyński; Morzygodzina; Philhellène; Wincenty Turski; Theatralski(?), (ur. 1 grudnia 1734 w Gdańsku, zm. 19 marca 1823 w Sieniawie) – polityk, dramatopisarz, krytyk literacki i teatralny, publicysta, mecenas sztuki, przywódca Stronnictwa Patriotycznego, feldmarszałek austriacki od 1805 roku[1], generał lejtnant komenderujący I i II Dywizją wojsk litewskich, szef Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1765-1783[2].
Był synem Augusta Aleksandra, wojewody ruskiego, i Marii Zofii Sieniawskiej (primo voto Denhoff), jego żoną była Izabela z domu Flemming, z którą miał 6 dzieci, w tym Adama Jerzego i Konstantego Adama[3]. Początki wykształcenia odebrał w domu pod okiem francuskich guwernerów. W roku 1752 wyjechał na dalsze studia do Drezna, Brukseli i Włoch (początkowo towarzyszył mu ochmistrz, eks-jezuita i awanturnik Monet). Trzy lata później (1755) pojechał z pierwszą misją dyplomatyczną do Wiednia.
Z woli ojca został wysłany w roku 1757 na dalsze nauki do Anglii. Po powrocie do Polski posłował na sejmy w latach: 1758, 1760 i 1762. W tym okresie (1758) został generałem ziem podolskich i przedstawicielem obozu reform. W roku 1759 wyjechał do Petersburga dla zjednania sobie poparcia politycznego dla familii Czartoryskich. Jego ojciec przygotowywał go do przyszłej roli króla polskiego. Poseł ziemi halickiej na sejm 1760 roku[4]. W roku 1761 poślubił zamożną Izabelę Flemming. Był posłem na sejm 1762 roku[5].Był marszałkiem konfederacji Czartoryskich w 1764 roku [6]. W 1764 roku, jako marszałek Sejmu Konwokacyjnego, podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego[7], za co otrzymał order Św. Andrzeja. Był posłem na sejm koronacyjny 1764 roku z ziemi sanockiej[8]. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z powiatu żydaczowskiego [9]. W roku 1767, jako poseł na Sejm Repninowski, wszedł w skład delegacji, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej[10]. Jeden z głównych, późniejszych przeciwników króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wśród magnaterii.
W 1768 Adam Kazimierz Czartoryski został mianowany komendantem Szkoły Rycerskiej, w 1769 roku był członkiem loży wolnomularskiej Trzech Braci. Został później członkiem Komisji Edukacji Narodowej. Z Gdańskiem związany jako jeden z fundatorów obserwatorium astronomicznego na Biskupiej Górce założonego przez Nataniela Mateusza Wolfa. W 1782 roku był posłem na sejm z województwa wileńskiego[12]. W latach 1788-1792 był posłem na Sejm Czteroletni z województwa lubelskiego[13]. W 1791 był jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Był członkiem polskiej loży masońskiej Trzech Braci.
28 czerwca 1812 został marszałkiem Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego. W 1764 odznaczony Orderem Orła Białego, w 1765 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława, w 1762 odznaczony rosyjskim Orderem św. Andrzeja Powołańca, w 1808 cesarskim Złotego Runa i carskim orderem Świętej Anny[potrzebne źródło]. Właściciel ordynacji międzyrzeckiej. Administratorem majątków księcia Kazimierza Czartoryskiego był Jan Kanty Brandys.
Był synem Augusta Aleksandra, wojewody ruskiego, i Marii Zofii Sieniawskiej (primo voto Denhoff), jego żoną była Izabela z domu Flemming, z którą miał 6 dzieci, w tym Adama Jerzego i Konstantego Adama[3]. Początki wykształcenia odebrał w domu pod okiem francuskich guwernerów. W roku 1752 wyjechał na dalsze studia do Drezna, Brukseli i Włoch (początkowo towarzyszył mu ochmistrz, eks-jezuita i awanturnik Monet). Trzy lata później (1755) pojechał z pierwszą misją dyplomatyczną do Wiednia.
Z woli ojca został wysłany w roku 1757 na dalsze nauki do Anglii. Po powrocie do Polski posłował na sejmy w latach: 1758, 1760 i 1762. W tym okresie (1758) został generałem ziem podolskich i przedstawicielem obozu reform. W roku 1759 wyjechał do Petersburga dla zjednania sobie poparcia politycznego dla familii Czartoryskich. Jego ojciec przygotowywał go do przyszłej roli króla polskiego. Poseł ziemi halickiej na sejm 1760 roku[4]. W roku 1761 poślubił zamożną Izabelę Flemming. Był posłem na sejm 1762 roku[5].Był marszałkiem konfederacji Czartoryskich w 1764 roku [6]. W 1764 roku, jako marszałek Sejmu Konwokacyjnego, podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego[7], za co otrzymał order Św. Andrzeja. Był posłem na sejm koronacyjny 1764 roku z ziemi sanockiej[8]. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z powiatu żydaczowskiego [9]. W roku 1767, jako poseł na Sejm Repninowski, wszedł w skład delegacji, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej[10]. Jeden z głównych, późniejszych przeciwników króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wśród magnaterii.
W 1768 Adam Kazimierz Czartoryski został mianowany komendantem Szkoły Rycerskiej, w 1769 roku był członkiem loży wolnomularskiej Trzech Braci. Został później członkiem Komisji Edukacji Narodowej. Z Gdańskiem związany jako jeden z fundatorów obserwatorium astronomicznego na Biskupiej Górce założonego przez Nataniela Mateusza Wolfa. W 1782 roku był posłem na sejm z województwa wileńskiego[12]. W latach 1788-1792 był posłem na Sejm Czteroletni z województwa lubelskiego[13]. W 1791 był jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Był członkiem polskiej loży masońskiej Trzech Braci.
28 czerwca 1812 został marszałkiem Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego. W 1764 odznaczony Orderem Orła Białego, w 1765 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława, w 1762 odznaczony rosyjskim Orderem św. Andrzeja Powołańca, w 1808 cesarskim Złotego Runa i carskim orderem Świętej Anny[potrzebne źródło]. Właściciel ordynacji międzyrzeckiej. Administratorem majątków księcia Kazimierza Czartoryskiego był Jan Kanty Brandys.
