Operacja Kustosz to powieść Jolanty Marii Kalety, osadzona w realiach transformacji ustrojowej w 1989 roku. Opowiada o poszukiwaniach jednego z najcenniejszych obrazów zaginionych podczas II wojny światowej – „Portretu Młodzieńca” pędzla wielkiego Rafaela. W książce splatają się losy kilku skrajnie różnych osobistości, tropiących dawne nazistowskie skarby. Główny bohater, Wiktor Wolański, jako dziennikarz telewizyjny przygotowuje materiał o słynnym niemieckim pisarzu, Gerhardzie Hauptmannie. Jego przyjaciel, Kuba wraz z żoną Mariną zostaje wplątany w intrygę dwójki esbeków, chcących zabezpieczyć swą niepewną przyszłość w nowym ustroju. Wszyscy oni rzucają się w wir szalonej przygody, prowadzącej poprzez ruiny dolnośląskich pałaców, tajemnicze sztolnie i kamieniołomy.

Muszę przyznać, że Operacja Kustosz bardzo przypadła mi do gustu. Po pierwsze rozgrywka toczy się zarówno o nieprzebrane skarby, jak i miłość niezwykłej kobiety. Próżno szukać tu standardowego schematu fabuły przygodowej typu „my szukamy złota, a oni nas gonią”. Zamiast tego mamy splot thrillera i romansu, historię kontrastowych bohaterów, którzy – nie stroniąc od wulgarności i ludzkich przywar – postanawiają za wszelką cenę zrealizować swoje pragnienia. Wyjątkowo oryginalnie rysuje się kontekst powieści – w końcu trudno wyobrazić sobie czas bardziej zagmatwany od schyłku komunizmu. Szczególnie zaciekawił mnie mroczny obraz Wrocławia lat 80, przesiąkniętego jeszcze socjalizmem i wszechobecnymi Służbami Specjalnymi. W tym wyjątkowo nieprzyjaznym środowisku zgrabnie kiełkuje wątek miłosny – trudny i daleki od banału.

Reasumując – całość czyta się dosłownie jednym tchem. W przeciwieństwie do opisywanej wcześniej Wrocławskiej madonny wszystkie elementy fabuły są tu w pełni przemyślane i doprowadzone do końca. Nie pozostaje mi nic innego, jak tylko z czystym sumieniem ustawić kciuk do góry!

Dziękuję wydawnictwu Psychoskok za udostępnienie książki do recenzji. Możecie ją przeczytać w wersji elektronicznej w księgarni Legimi (zainteresujcie się promocją na darmowy siedmiodniowy okres próbny :)).

http://biblioteka.tajemniczywroclaw.pl